Czym jest pedagogika cyrku?
Definicja
pedagogiki cyrku
Znalezienie jednej definicji
pedagogiki cyrku jest trudne wobec złożoności pedagogicznych obszarów, które ją
tworzą. Posiadana ona różnorodne konteksty i kierunki rozwoju. Z tego względu może
w różnorodnych pedagogicznych obszarach wyjść naprzeciw indywidualnym potrzebom
dzieci i młodzieży, przekazując więcej niż tylko sztukę cyrkową (Novena, 1998).
Pedagogika cyrku jest połączeniem
wykonywania cyrkowych aktywności ruchowych i artystycznych umiejętności z
pedagogicznymi treściami i celami. W odróżnieniu od profesjonalnej sceny,
chodzi bardziej o zabawowe, hobbystyczne wykonywanie sztuki cyrkowej i
występowania przed innymi (Kiphard, 1997).
Czym jest pedagogika cyrku?
Pedagogika
cyrku nie jest w żadnym wypadku kształceniem młodych artystów cyrkowych, choć
tak mogłoby się wydawać patrząc na jej nazwę. W pracy tą metodą chodzi raczej o
rozwój osobowości osób uczących się, o przekazanie im i doskonalenie tzw.
kompetencji kluczowych, jak też reguł, zasad i wartości społecznych. To również wspomaganie rozwoju
fizycznego, który jest bardzo ważnym aspektem dla osób w młodym wieku.
Poza tym
inspiracja młodych osób tak ciekawym sposobem
wyrażania i doskonalenia siebie rozwija u nich odwagę i naturalną
potrzebę własnego rozwoju poprzez poszukiwanie konstruktywnych działań. To
poszukiwanie kolejnych wyzwań, kreatywnych zastosowań nauczonych umiejętności,
a nie bezproduktywne spędzanie czasu
przez telewizorem czy komputerem.
Pedagogika
cyrku jako przekrój różnych obszarów pedagogiki
Pedagogika cyrku zwiera w sobie
elementy m.in.: sportu, terapii ruchowej, przeżywania, fascynacji, uczenia,
pedagogiki, integracji, zabawy. Włącza w swoje oddziaływania szkoły, rodziców,
społeczności (Schnapp/ Zacharias, 2000). Czerpie ona podstawy
teoretyczne z wielu innych nauk. Kiphard (Kiphard, 1997) wskazał pięć
obszarów, które dotyka pedagogika cyrku.:
- Motopedagogika (łączy psychomotoryczne podstawowe doświadczenia)
- Pedagogika sportu (łączy specyficzny techniczny proces nauki)
- Pedagogika przeżycia (cyrk jako fascynacja i przygoda)
- Pedagogika zabawy (odgrywanie ról cyrkowych, „robić, jak gdyby…”)
- Pedagogika społeczna (interakcja, komunikacja, praca w grupie)
Powstanie
i rozwój pedagogiki cyrku
Pierwszy cyrkowy dziecięco-młodzieżowy
projekt, który zdobył sławę, powstał ok. 1917 roku w Boys Town. Pater Flanagan
założył to miasteczko dla osieroconych dzieci i stworzył grupę, która przy
pomocy artystycznych osiągnięć zapewniała miastu rozrywkę i informowała o rozwoju
projektu (Bardell, 1992).
W 1956 Ojciec Silva założył w
Hiszpanii własne małe kolektywne państewko dla dzieci i młodzieży- Benposta. Obok edukacji szkolnej,
organizowano różne projekty, by móc finansować pomysł. Jednym z takich
projektów był założony w 1965 dziecięco- młodzieżowy cyrk Los Muchachos (Peters Burgo, 1994).
Najstarszy europejski cyrk
dziecięcy o celach pedagogicznych został założony w Holandii przez Last-Ter
Haar (Kiphard, 1982), która zauważyła, że dzieci lubią ryzyko, jak np.
przekraczanie najbardziej ruchliwych ulic czy balansowanie na barierkach mostu.
Po tym odkryciu założyła cyrk Elleboog dla zaniedbanych i pochodzących z
dysfunkcyjnych środowisk dzieci.
Lata 70 były czasem przełomu i
pionierskim okresem pedagogiki zabawy i kultury, jako alternatywnej do szkoły.
Cyrk stał się wtedy ważnym tematem. Według Zachariasa był to rodzaj nowego
„estetycznego wychowania”, którego celem było aktywne doświadczanie i społeczna
kreatywność (Zacharias, 2000a). Cyrk stał się środkiem pracy z dziećmi i młodzieżą.
Na pierwszym planie stały pedagogiczne i kulturalno-estetyczne rozumienie pracy
cyrkowej wykonywane przez i z dziećmi i młodzieżą.
Cyrk
a pedagogika cyrku
Poniżej przedstawiona tabelka
pokazuje różnice pomiędzy cyrkiem tradycyjnym a tym w ramach pedagogiki cyrku.
Cyrk tradycyjny
|
Nowy cyrk
|
Wąska wspólnota cyrkowych rodzin
|
Wykonawcy ze wszystkich grup społecznych
|
Pełni profesjonaliści
|
Często amatorzy
|
Techniki znane w obrębie cyrkowych rodzin
|
Techniki są znane i dostępne dla wszystkich
|
Trening w zamkniętym kręgu, zorientowanie na produkt końcowy
|
Nauka dla przyjemności, zdobycia zaufania do siebie samego
|
Występ dla licznej publiczności
|
Występ jest przeżyciem wspólnoty
|
Akcent leży na sztukach tradycyjnych
|
Sztuki tradycyjne oraz nowości, innowacyjność i kreatywność
|
Kolejne, nie związane ze sobą akty
|
Często powiązanie wokół jednego tematu
|
Zwierzęta
|
Bez zwierząt
|
Przesadne przedstawianie swojej osoby, bycie gwiazdą
|
Zazwyczaj szczerze, ironizując
|
Miejscowe święta, w namiocie
|
Różne miejsca występów
|
(Ward, 1998)
Autorzy:
Mirosław Urban, Monika Kalinowska,
Źródła:
1.
Bardell, Bettina (1992): Circus – Bewegungskünste – mit Kindern. Moers.
2.
Kiphard, Ernst Jonny (1997): Pädagogische und therapeutische Aspekte des
Zirkusspiels. w: ZIEGENSPECK, Jörg (Hg.): Zirkuspädagogik. Grundsätze –
Beispiele - Anregungen. Lüneburg,
3.
Kiphard, Ernst Jonny (1982): Kinderzirkus- eine Möglichkeit
milieugeschädigter Kinder und Jugendlicher. w: Motorik, H.4
4.
Novena, Denis (1998): Interview. In: LAG Spiel und Theater Berlin e.V.
(Hg.). „ZIRKUS OLÈ“. Material zur Zirkuspädagogik. Dokumentation zur Fachtagung
II und III 1998. Berlin
5.
Peters Burgo, Hannes (1994): La ciudad de los Muchachos. In : Kaskade.
Europäische Jonglierzeitschrift
6.
Schnapp Sibylle, Zacharias Wolfgang (Hg.) (2000): Zirkuslust. Zirkus
macht stark und ist mehr... . Zur kulturpädagogischen Aktualität einer
Zirkuspädagogik.
7.
Zacharias, Wolfgang (2000a): Zirkus ist mehr... . Über die kulturelle,
ästhetische, pädagogische Aktualität von Zirkuskultur und Zirkuslust. w:
Schnapp Sibylle, Zacharias Wolfgang (Hg.): Zirkuslust. Zirkus macht stark und
ist mehr... . Zur kulturpädagogischen Aktualität einer Zirkuspädagogik. Unna
8.
WARD, Steve (1998): Vortrag. In: LAG Spiel und Theater Berlin e.V.
(Hg.). „ZIRKUS OLÈ”. Material zur Zirkuspädagogik. Dokumentation zur Fachtagung
II und III 1999, Berlin
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz